سال ۲۳۸ هجری قمری

سال ۲۳۸ هجری قمری
< ۲۳۹ - ۲۳۷ >
۴ - قرن ۳ هجری قمری - ۲
امامت
امام هادی(ع)
(دوره امامت: ۳۴ سال (۲۲۰ تا ۲۵۴ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
خلیفه عباسی متوکل
وقایع مهم
به خلافت رسیدن محمد اول، پنجمین خلیفه امویان در اندلس
سرکوب شورش در تفلیس
حمله رومیان به شهر دمیاط
تولدها و وفات‌ها
وفات عبدالرحمن بن حکم، چهارمین خلیفه امویان در اندلس
وفات اسحاق بن راهویه از محدثان مسلمان در نیشابور
وفات عبدالملک بن حبیب از محدثان مسلمان در اندلس

سال ۲۳۸ هجری قمری دویست و سی و هشتمین سال، از سال‌شمار هجری قمری است. از مهمترین رخدادهای این سال، وفات عبدالرحمن بن حکم، چهارمین خلیفه امویان در اندلس و به خلافت رسیدن محمد اول، پنجمین خلیفه امویان در اندلس است.
روز نخست این سال یعنی ۱ محرم مصادف است با سه‌شنبه ۷ تیر سال ۲۳۱ شمسی و ۲۷ ژوئن سال ۸۵۲ میلادی. روز پایانی سال یعنی ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با یک‌شنبه ۲۵ خرداد سال ۲۳۲ شمسی و ۱۵ ژوئن سال ۸۵۳ میلادی.

رویدادها

  • به خلافت رسیدن محمد اول در اندلس. بعد از بازپس‌گیری اندلس از عباسیان و احیای خلافت اموی، وی پنجمین خلیفه امویان در اندلس بود.
  • اسحاق بن اسماعیل بن شعیب، کارگزار تفلیس، به کمک بزرگان ارمنی علیه یوسف بن محمد مروزی والی ارمنستان، شورش می‌کند. این شورش به کشته شدن یوسف می‌انجامد. متوکل عباسی سپاهی به آنجا می‌فرستد و شورش را به شدت سرکوب می‌کند.
  • رومیان به شهر «دمیاط» یورش می‌برند و پس از آتش زدن شهر و اسیر کردن زنان و سرقت اموال و انهدام صنایع کشتی‌سازی مصر، عقب‌نشینی می‌کنند. پس از آن، متوکل عباسی دستور می‌دهد تا حصاری برای حفاظت از «دمیاط» بسازند.

وفات‌ها

  • عبدالرحمن بن حکم، معروف به عبدالرحمن اوسط. وی چهارمین فرمانروای اموی در اندلس بود. انسانی فرهیخته و دانشمند که به عمران و آبادی و ساختن کاخ‌ها و مساجد علاقه داشت. روزگار او، روزگار آرامش و فزونی ثروت و اموال بود. پس از ۳۲ سال حکومت، در ۶۲ سالگی در قرطبه درگذشت و پسرش محمد اول، جانشین او شد.
  • اسحاق بن راهویه. وی از محدثان مسلمان در نیشابور است و احمد بن حنبل، بخاری، مسلم، ترمذی، نسائی و عده‌ای دیگر از وی نقل حدیث کرده‌اند. کتاب «السنن فی الفقه» از نوشته‌های او است.
  • عبدالملک بن حبیب. از محدثان اندلسی است که بعد از کسب دانش در مدینه و مصر، راهی اندلس شد و مذهب مالکی را سخت تبلیغ می‌کرد.

پانویس

  1. ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۶.
  2. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۷: الاعلام زرکلی، ج ۴، ص۷۶؛ البیان المغرب، ج ۲، ص۸۰-۹۳؛ نفح الطیب، ج ۱، ص۳۲۲؛ تاریخ ابن اثیر، ج ۶، ص۳۷۸؛ همان، ج ۷، ص۶۹؛ العبر، ج ۱، ص۴۲۸؛ عبدالله عنان، دولة الاسلام فی الاندلس، ص۲۴۷-۲۶۷؛ سید عبدالعزیز سالم، تاریخ المسلمین فی الاندلس، ص۲۲۸ و پس از آن؛ تاریخ الفکر الأندلسی، ص۴؛ الحلّة السیراء، ص۲۳۱-۲۳۳.
  3. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۶: الاعلام زرکلی، ج ۱، ص۲۸۴؛ وفیات الاعیان، ج ۱، ص۱۹۹؛ تاریخ بغداد، ج ۶، ص۳۴۵؛ العبر، ج ۱، ص۴۲۶.
  4. به نقل از ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه حجتی و شفیعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۱۷: الاعلام زرکلی، ج ۴، ص۳۰۲؛ نفح الطیب، ج ۱، ص۲۳۱؛ همان، ج ۲، ص۲۱۴؛ تذکرة الحفّاظ، ج ۲، ص۲۷۳؛ معجم البلدان، ج ۱، ص۲۴۴؛ انباه الرواة، ج ۲، ص۲۰۶؛ شذرات الذهب، ج ۲، ص۹۰؛ العبر، ج ۱، ص۴۲۷؛ تاریخ الفکر الأندلسی، ص۱۹۳-۱۹۶.

منابع

  • ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه علی‌اکبر امامی حجتی و مصطفی شفیعی، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.